रोगप्रतिकारक शक्ती म्हणजे काय ?
रोगप्रतिकारक (Immune system) प्रणाली ही आपल्या शरीरास संक्रमित जीवाणू, विषाणू, परजीवी आणि इतर हानिकारक सूक्ष्मजीवांपासून संरक्षण करते.
आपल्या रोगप्रतिकारक शक्ती कमकुवत झाल्यास आपण अशा सूक्ष्मजीवांमुळे होणा-या रोगांपासून सहज संक्रमित होवु शकता. तथापि, मजबूत रोगप्रतिकारक शक्ती (Immune system) शरीराला संरक्षणात्मक कवच प्रदान करते. म्हणजे, शरीरातील रोगास कारणीभूत सूक्ष्मजंतूंचा सामना करण्यास मदत करते.
रोगप्रतिकारक शक्ती (Immune system) कशी वाढवावी ?
1. दररोज सकाळी काहीही न खाता एक ग्लास पाणी पिणे.
2. जास्त थंड (फ्रिजचे) पाणी पिणे टाळावे.
3. 30-40 मिनिटांपर्यंत खाल्ल्यानंतर किवा जेवल्यानंतर पाणी पिऊ नये.
4. कमीत कमी 30-45 मिनिटांसाठी व्यायाम / योग / कसरत करा (यामुळे तुमचे सर्व स्नायू मोकळे होतील आणि तुमची हाडे मजबूत होतील).
5. दररोज गरम दुधात हळद घालून पिणे.
6. फक्त निरोगी आणि हलके ताजे अन्न खाणे.
7. आहारात नेहमी हिरव्या पाले भाज्या आणि फळं यांचा समाविष्ट करणे.
8. पॅकेज फळांचा रस पिण्या ऐवजी ताजी फळं खाण्यास प्रथम प्राधान्य देणे. जंक फूड आणि तळलेले पदार्थ खाणे टाळावे.
9. दररोज किमान 3-4 लिटर पाणी पिणे.
10. दररोज किमान 7-8 तास झोपणे.
11. दररोज किमान 1 आवळा खाणे.
रोगप्रतिकारक शक्ती वाढविण्यासाठीचे उपाय :
सकस आणि निरोगी आहार :
सकाळच्या आहारामध्ये शक्य असेल, तेवढे प्रोटीन घेण्याचा प्रयत्न करा. शरीराला प्रोटीनमधून एल-आर्गनाइन अमीनो एसिड मिळतात. जे आपल्या शरीरात टी-पेशी तयार करण्यास मदत करतात. टी-सेल्स आपल्या शरीरातील रोग प्रतिकारशक्ती वाढविणार्या पेशींना सामर्थ्य देतात आणि त्यास पुर्न: जीवित करतात. म्हणुन फळ, पालेभाज्या, मांस, अंडी इत्यादी सारखे निरोगी अन्न आपल्या आहारात सामाविष्ट करा.
अजून वाचा : आहार कधी आणि कसा घ्यावा ? | Arogya Vishayak Mahiti in Marathi
ग्रीन टी :
ग्रीन टी बद्दल थोडक्यात सांगायचे झाल्यास, जर तुम्हाला निरोगी रहायचे असेल, तर ग्रीन टी हा एक उत्तम पर्याय ठरू शकतो. ग्रीन टीमध्ये रोगांविरूद्ध लढा देण्याची कमालीची शक्ती असते. कारण त्यात अँटी-ऑक्सिडंट गुणधर्म मोठया प्रमाणात असतात. जे शरीरात कोणत्याही हानिकारक विषाणूला पसरण्यास अटकाव करतात. त्यामुळे सहजतेने ते पसरत नाही.
अजून वाचा : गुळवेलचे फायदे | Top 8 Benefits of Giloy in Marathi
दुध आणि हळदी यांचे सेवन :
दूध आणि हळदीचे सेवन किती प्रभावी आहे. हे आपणा सर्वांनाच ठाऊक आहेच. हळदीमध्ये चमत्कारिक गुणधर्म आहेत. ज्यामुळे अंतर्गत आणि बाह्य जखम, जखम बरे करण्याची ताकद आहे. तसेच याशिवाय हळदीमध्ये विषाक्त-विरोधी गुणधर्म असतात. जे शरीरात कोणत्याही प्रकारचे विषारी पदार्थ टिकू देत नाहीत.
अजून वाचा : सर्वोत्कृष्ट 5 ड्राय फ्रूट्स आणि त्यांचे फायदे | Top 5 Dry Fruits Benefits in Marathi
लसूण :
लसुणचे आयुर्वेदामधे मोलाचे स्थान आहे. लसुण हे कर्करोग प्रतिबंधक असल्याचे मानले जाते. लसूण हे रोग प्रतिकारशक्ती वाढविण्यासाठी मदत करते. लसूण मध्ये अँटी-ऑक्सिडेंट यांसारखे घटक भरपूर असतात. ज्यामुळे शरीर अनेक प्रकारच्या आजारांपासून मुक्तता होते. लसुण मध्ये विटामिन ए, सल्फर आणि जिंकचे प्रमाण असते. जे शरीरातील रोग प्रतिकारशक्ती वाढवण्यास मदत करते.
अजून वाचा : लसूण खाण्याचे फायदे l Top 32 Garlic Benefits in Marathi
योगासन – प्राणायाम :
व्यायामाच्या सर्व पद्धतीं पैकी, योगासन आणि प्राणायाम शरीराची प्रतिकारशक्ती क्षमता बळकट करण्यासाठी सर्वोत्तम उपाय आहे. बहुतांश आजारांच मुळ कारण म्हणजे मानसिक स्वास्थ.
रोज सकाळी नियमित अर्धा तास योग आणि प्राणायाम केल्याने शरीरात हार्मोनल संतुलन राखण्यास मदत होते. नियमित योगासने प्राणायाम केल्याने मन आणि शरीर समृद्ध होते. ध्यानाचा (मेडिटेशन) आरोग्यावर खूप सकारात्मक प्रभाव पडतो. विशेषत: प्राणायाम तणाव दूर करून मानसिक दृष्ट्या सक्षम करण्यास मदत करते.
अजुन वाचा : नैराश्य (डिप्रेशन) का येते व नैराश्य कसे दूर करावे ?
पुरेपूर झोप :
जर आपण रात्री उशिरा पर्यंत जागरण आणि सकाळी उशिरा झोपत असाल तर हे आपल्या आरोग्याच्या दृष्टीने अत्यंत हानिकारक आहे. आपल्या शरीराला दिवसाला किमान 7 ते 8 तासांची झोप आवश्यक असते. आपण ही सवय सुधारित न केल्यास, यामुळे अश्या अनेक मानसिक व शारीरिक आजारांना सामोरे जाऊ शकता.
अजून वाचा : जास्त झोप येण्याच्या सवयीला आळा कसा घालाल ?
रोगप्रतिकारक शक्ती (Immune system) वेगाने वाढवण्यासाठी काही घरगुती उपाय :
- 1 कप दूध + 1/2 चमचा अश्वंगंद. झोपेच्या 1 तासाच्या आधी ते प्या. अश्वनगंदा तुमची रोगप्रतिकार शक्ती (Immune system) मजबूत करण्यासाठी खूप उपयुक्त आहे. ते सेल-मध्यस्थी प्रतिकारशक्ती सुधारून रोगापासून शरीराची संरक्षण सुधारते. त्यात मुबलक अँटिऑक्सिडेंट गुणधर्म देखील आहेत. जे फ्री रॅडिकल्समुळे सेल्युलर नुकसानापासून संरक्षण करण्यास मदत करतात.
- 1 ग्लास पाणी + 1 गुळवेल चुर्ण मिसळून खाण्यापूर्वी ते प्या. गुळवेल हे अँटीऑक्सिडेंट्सचे खुप मोठे स्रोत आहे. जे फ्री-रॅडिकल्सशी लढा देतात, आपले शरीरातील सेल निरोगी ठेवण्यास मदत करतात आणि रोगांपासून मुक्त करतात. हे जिवाणूशी लढा देतात त्यामुळे यकृत रोग आणि मूत्रमार्गाच्या संसर्ग होण्यापासुन बचाव होतो.
- 1 ग्लास पाणी + 1/2 चमचा हळद + 14-15 पुदीना + 1 चमचा मध. रोगांमधील बॅक्टरियाशी लढाई करण्यासाठी हळदीमध्ये उत्कृष्ट गुणधर्म आहेत.
आमच्या पोस्टच्या अपडेट मिळवण्यासाठी फॉलो करा : Facebook | Instagram | Twitter | Telegram
Khup chan